|
| |
Difrakcija X-zraka na praškastim materijalima
Specifikacija predmeta
| Naziv predmeta |
Difrakcija X-zraka na praškastim materijalima |
| Šifra predmeta |
M13DZPM |
| Studijski program |
Master akademske studije fizičke hemije |
Izborno područje
(modul)
|
Fizička hemija materijala |
| Vrsta i nivo studija |
Master akademske studije |
Nastavnik
(za predavanja)
|
Cvjetićanin D. Nikola |
Nastavnik / saradnik
(za vežbe)
|
– |
Nastavnik / saradnik
(za DON1)
|
– |
| Broj ESPB |
7 |
Status predmeta
(obavezni / izborni)
|
Izborni |
| Uslov |
– |
| Cilj predmeta |
Proučavanje rendgenske difrakcije na prahu. Upoznavanje sa eksperimentalnim tehnikama. Proučavanje metoda obrade podataka.
|
| Ishod predmeta |
Osposobljavanje studenta za samostalan eksperimentalni rad: pripremu uzoraka za merenje i snimanje difraktograma praha na rendgenu. Student će naučiti kako da obradi dobijene rezultate: izvrši identifikaciju i analizu različitih faza, odredi parametre elementarne ćelije, odredi kristalnu strukturu, odredi veličinu kristalita i mikronaprezanje na osnovu širenja difrakcionih linija.
|
Sadržaj predmeta
| Teorijska nastava |
Teorijska nastava: Kristalna rešetka i kristalna struktura. Predstavljanje kristalnih struktura (internacionalne tablice i kristalografske baze podataka). Osnovi rendgenske difrakcije. Osobine izvora radijacije. Detektori. Kolimatori i monohromatori. Difrakciona geometrija. Poreklo i analiza difrakcione slike. Pozicija difrakcionog maksimuma. Oblik i intenzitet difrakcionog maksimuma. Strukturni faktor. Širenje difrakcionih linija. Eksperimentalne tehnike: refleksiona metoda, transmisiona metoda, metode paralelne geometrije. Priprema uzoraka za merenje. Akvizicija rezultata merenja. Kvalitet eksperimentalnih podataka. Preliminarna obrada podataka. Identifikacija i analiza faza. Određivanje kristalne strukture.
|
| Praktična nastava |
Praktična nastava: 1. Priprema uzoraka za merenje na rendgenu 2.Snimanje standarda LaB6 i određivanje rezolucione funkcije instrumenta 3.Snimanje difraktograma amorfnog i kristalnog SiO2 4.Indeksiranje pikova iz difraktograma Y2O3 4.Kvalitativna i kvantitativna analiza faza na sistemu LiMn2O4 + Mn2O3 5. Određivanje veličine kristalita i mikronaprezanja kod Li4Ti5O12 dobijenog hidrotermalnom metodom.
|
Literatura
-
Ljiljana Karanović, „Primenjena kristalografija“, Univerzitet u Beogradu, Beograd 1996
-
Y. Waseda, E. Matsubara, K. Shinoda, “X-Ray Diffraction Crystallography – Introduction, Examples and Solved Problems”, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2011
-
V. Pecharsky, P. Zavalij, “Fundamentals of Powder Diffraction and Structural Characterization of Materials”, Springer Science +Business Media, Inc., New York 2005 or 2nd edition 2009
Broj časova aktivne nastave nedeljno tokom semestra/trimestra/godine
| Predavanja |
Vežbe |
DON1 |
Studijski istraživački rad |
Ostali časovi |
| 3 |
2 |
– |
10 |
– |
| Metode izvođenja nastave |
Teorijska nastava obuhvata predavanja i računske vežbe
Praktična nastava obuhvata izvođenje 5 vežbi.
|
Ocena znanja (maksimalni broj poena 100)
| Predispitne obaveze |
poena |
| aktivnost u toku predavanja |
5 |
| praktična nastava |
50 |
| kolokvijumi |
– |
| seminari |
– |
| Završni ispit |
poena |
| pismeni ispit |
– |
| usmeni ispit |
45 |
1 DON = Drugi oblici nastave.
|
|
